Άννα Παππά
δασκάλα-συγγραφέας

Μερικές σκέψεις με αφορμή το παραμύθι της Χριστίνας Κανάρια «Ώρα …για λαθογραφία»

Μπορούν τα παιδιά μας να κάνουν λάθη ορθογραφικά;
Επιτρέπουμε, ως παιδαγωγοί, στους μαθητές μας να κάνουν λάθη;
Γνωρίζουμε ότι το λάθος έχει μέγιστη παιδαγωγική αξία;
Πρέπει οι μαθητές να θεωρούν την ορθή γραφή ως το πιο δύσκολο μάθημα του σχολείου; Να γίνεται εφιάλτης η ώρα της ορθογραφίας;

Σκεφθήκαμε ποτέ την «ώρα της λαθογραφίας» και πώς η λαθογραφία θα ελευθερώσει τα παιδιά μας; Μπορούμε να τους διδάξουμε μέσα από τα λάθη τους;

Τα λάθη, για το μυαλό του ανθρώπου, είναι ό,τι το νερό για τα χέρια του: όσο και αν προσπαθεί να το κρατήσει εκεί, πάντα κάτι θα ξεφεύγει, έστω μια σταγόνα.

Γιατί τελικά φυλακιζόμαστε μέσα σε αυτό το πιεστικό συναίσθημα του «όλα πρέπει να γράφονται σωστά»; Μπορούμε να ξεφύγουμε από αυτό το πλαίσιο, και αν ναι, σε τι θα μας ωφελήσει τελικά;

Πώς νιώθουμε όταν συνειδητοποιούμε ότι κάνουμε λάθος;
Οι περισσότεροι, από μικρή ηλικία,  όχι μόνο προσπαθούμε να αποφύγουμε τα λάθη αλλά αισθανόμαστε ντροπή, αισθανόμαστε μειονεκτικοί, ακόμη και για ένα ασήμαντο λαθάκι. Και εάν αυτό επαναληφθεί, τα αρνητικά συναισθήματα διογκώνονται και συμπιέζουν με το βάρος τους όλα τα θετικά συναισθήματα της ψυχικής μας παρακαταθήκης.

Είναι αυτό σωστό; Είναι πράγματι αυτός ο πραγματικός ρόλος του λάθους, και μάλιστα όταν αφορά σε μαθητή;
Μπορούμε να  βοηθήσουμε τα παιδιά να γίνουν λειτουργικά και να ανακτήσουν την αυτοπεποίθησή τους, καθώς η γραφή αποτελεί τον αρτιότερο τρόπο έκφρασης;

Ερωτήματα που αναζητούν απαντήσεις, σχεδόν καθημερινά στη σχολική μας πραγματικότητα…

Ας αφήσουμε τα παιδιά να εκφραστούν χωρίς να σκέφτονται τα τυχόν ορθογραφικά λάθη, που στις περισσότερες φορές είναι πολλά. Ας πούμε μπράβο για τις σκέψεις τους, τις ιδέες τους! Ας πούμε μπράβο για την τόλμη τους να γράψουν και να περιγράψουν.

Θα ακολουθήσει η έρευνα μέσα από το παιχνίδι να εντοπίσουν το λάθος που σύντομα και χωρίς πίεση, μπορεί να γίνει το σωστό… Γιατί η ορθογραφία μαθαίνεται μέσα από την έρευνα.
Πολλές φορές διαβάζοντας το γραπτό μας κείμενο, διορθώνουμε άμεσα τα λάθη μας. Το ίδιο συμβαίνει και στα παιδιά μας…

Ας δημιουργήσουμε το «κουτί της λαθογραφίας», αλλά και αυτό της «σωστογραφίας…» και ας ανακαλύψουμε μέσα σε αυτά την ορθογραφία!

Όλοι μαζί χρησιμοποιώντας το εικονογραφημένο λεξικό βρίσκουμε τις ορθογραφημένες λέξεις και ρίχνουμε στο ένα κουτί τις λάθος και στο άλλο τις σωστές. Και το παιχνίδι αρχίζει…

Έχουμε φτιάξει τις κούκλες των φθόγγων και παίζοντας με τις κούκλες επιχειρηματολογούμε για το σωστό και το λάθος. Προσπαθούμε να καταλάβουμε γιατί γράφεται έτσι η λέξη. Φτιάχνουμε το ποιηματάκι του λάθους και του σωστού.

Στη συνέχεια  κάνουμε ζευγαράκια τη λάθος με τη σωστή λέξη και το γραμματάκι που κάναμε λάθος στη σωστά ορθογραφημένη λέξη το ζωγραφίζουμε, το χρωματίζουμε.

Μετά γράφουμε σε καρτέλες τις λέξεις, ξεχωρίζοντας το θέμα από την κατάληξη, με χρώματα, και μάλιστα το γράμμα που μας δυσκόλεψε περισσότερο, το κάνουμε μεγαλύτερο και χρωματιστό. Όλες αυτές οι καρτέλες κοσμούν την αίθουσά μας όλη τη σχολική χρονιά, μαζί με τις εικονοΐστορίες.

Χρησιμοποιώντας τις καρτέλες και εικόνες φτιάχνουμε τα δικά μας παραμύθια.

Μπορούμε να φτιάξουμε και σταυρόλεξα επιδαπέδια με τις καρτέλες μας και να δημιουργήσουμε το δικό μας παιχνίδι, ακόμη και για την ώρα του διαλείμματος.

Είναι σίγουρο ότι στο τέλος της χρονιάς το κουτί της λαθογραφίας θα έχει μείνει με λίγες λέξεις, σχεδόν άδειο!!!

Αφορμή για την ώρα της λαθογραφίας και την απελευθέρωση των παιδιών μπορεί να μας δώσει το όμορφο έμμετρο παραμύθι της Χριστίνας Κανάρια «Ώρα… για λαθογραφία» με ζωγραφιές της Πωλίνας Παπανικολάου, από τις Εκδόσεις Φυλάτος.
Ένα παραμύθι αφιερωμένο στα παιδιά που δεν φοβούνται το λάθος.
Αχ αυτή η ορθογραφία…
Είναι φορές που χωρίς λόγο και αιτία
δημιουργεί στα παιδιά μεγάλη αγωνία
και κάνει δύσκολες τις ώρες στα θρανία.
Έτσι και η Χρυσή,
μια μαθήτρια μικρή,
διαβάζει μέχρι το βράδυ πολύ αργά
μα το επόμενο πρωί όλα τα ξεχνά!
Τι θα αλλάξει όμως στη ζωή τη σχολική
που θα της πάρει τη λύπη την πολλή;

Το παραμύθι της Χριστίνας Κανάρια διατίθεται εδώ