Ουάσιγκτον, L’Enfant Plaza, σταθμός μετρό, ημέρα Παρασκευή, ώρα 7:51. Ένας άνδρας με τζιν παντελόνι, φανελάκι και μπουφάν κατεβαίνει από το μετρό και κατευθύνεται προς τον τοίχο που βρίσκεται κοντά στην έξοδο. Ακουμπάει κάτω τη θήκη βιολιού που κρατάει και χωρίς βιασύνη την ανοίγει. Βγάζει το βιολί και αρχίζει να παίζει. Για 43 λεπτά παίζει έξι από τα μεγαλύτερα αριστουργήματα της κλασικής μουσικής. Όσο διαρκεί το παίξιμό του, 1097 άνθρωποι θα περάσουν από μπροστά του, που θα απαθανατιστούν από τις κάμερες ασφαλείας του μετρό. Άλλοι βιαστικοί, άλλοι αδιάφοροι, κανείς δεν θα δώσει ιδιαίτερη σημασία στον βιολιστή. Μερικοί μόνο θα κοντοσταθούν για λίγα δευτερόλεπτα, λίγοι θα αφήσουν κάποιο φιλοδώρημα, ένα μόνο παιδάκι ηλικίας τριών ετών θα σταματήσει για να ακούσει. Η μητέρα του θα το τραβήξει να προχωρήσουν, αυτό θέλει να ακούσει, μα η επιμονή της μάνας είναι μεγάλη. Το τραβάει από το χέρι και καθώς απομακρύνονται από τον άγνωστο βιολιστή αυτό όλο και κοιτάει προς τα πίσω.

Σαράντα τρία ολόκληρα λεπτά κρατάει η δωρεάν παράσταση του 39χρονου βιολιστή, μα κανείς δεν έχει δώσει σημασία. Η θήκη του βιολιού ξανανοίγει, το πανάκριβο Stradivarius, αξίας 3,5 εκατομμυρίων δολαρίων, που κατασκευάστηκε από τον ίδιο τον Antonio Stradivari το 1713, ξαναμπαίνει στο προστατευτικό του καβούκι. Ο Joshua Bell, ο άνθρωπος που επί 43 λεπτά έπαιζε μερικά από τα μεγαλύτερα αριστουργήματα της κλασικής μουσικής, εγκαταλείπει τη «σκηνή». Είναι ένας από τους μεγαλύτερους μουσικούς του πλανήτη, που αμείβεται με 1000 περίπου δολάρια το λεπτό! Ο ίδιος άνθρωπος, δύο ημέρες πριν, είχε παίξει σ’ ένα κατάμεστο θέατρο της Βοστώνης. Τα εισιτήρια για τις καλύτερες θέσεις είχαν τιμή 1000 δολάρια, ενώ οι κάτω του μετρίου θέσεις 100! Ο κόσμος που βρέθηκε στο χολ της Βοστώνης αποθέωσε τον μεγάλο μουσικό, οι 1097 επιβάτες του μετρό της αμερικανικής πρωτεύουσας πέρασαν από μπροστά του βιαστικοί και αδιάφοροι….

Το πείραμα οργάνωσε η αμερικανική εφημερίδα «The Washington Post» ως μέρος μιας κοινωνικής μελέτης του τι εκλαμβάνουμε ως σημαντικό και αισθητικά ωραίο. Το αποτέλεσμα νομίζω δεν χρειάζεται ιδιαίτερη ανάλυση. Ό,τι έχει ετικέτα μας ελκύει, ό,τι δεν έχει μας αφήνει παγερά αδιάφορους.