Γιατί να διαβάσω Η ΑΠΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΜΠΟΥΚΛΑΣ του ALEXANDER POPE

γράφει: ΦΩΤΕΙΝΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ

Στη σημερινή εποχή οι αποστάσεις από τον κόσμο των ευγενών του 18ου αιώνα και της ωραίας Μπελίντας είναι ασφαλώς τεράστιες. Την εποχή της χειραφέτησης των γυναικών, της ισότητας και του δικαιώματος της συνειδητής επιλογής και της αυτοδιάθεσης, η γνωριμία των φλερτ εξελίσσεται, αλλά και μελετάται πλέον, μέσα από τις ψηφιακές πλατφόρμες γνωριμιών, ενώ ολόκληρο το πεδίο των επιστημονικών και κοινωνικών κατακτήσεων των τριών αιώνων που μεσολάβησαν τοποθετείται στην υπηρεσία της ίδιας προαιώνιας ανάγκης: της ανάγκης για δέσμευση τη σωστή στιγμή και με το κατάλληλο άτομο.

Ωστόσο, εκτός από τον κοινό διαχρονικό τελικό στόχο του φλερτ, που είναι η εύρεση του ιδανικού συντρόφου για μια αρμονική δέσμευση (όπως αυτή μπορεί να εννοείται ασφαλώς σε κάθε κοινωνία και σε κάθε εποχή), ένα άλλο διαχρονικό στοιχείο είναι η προάσπιση της ανθρώπινης τιμής και αξιοπρέπειας στη διάρκεια όλης αυτής της προσπάθειας. Αν για την ευγενή κοινωνία της Αγγλίας του 18ου αιώνα το κόψιμο μιας μπούκλας ήταν μια από τις ενδείξεις παραβίασης της τιμής και της αγνότητας μιας γυναίκας, σήμερα, μετά από όλη την κοινωνική-επιστημονική εξέλιξη που έχει μεσολαβήσει, πόσο διαφορετικά είναι κατ’ ουσίαν τα πράγματα στον σύγχρονο δυτικό κόσμο;

Στην εποχή του μετα-φεμινισμού και της ένθερμης πλέον υπεράσπισης της κάθε είδους διαφορετικότητας, η πρώτη διαπίστωση θα ήταν ότι η ανάγκη προάσπισης της ανθρώπινης τιμής και αξιοπρέπειας παραμένει πράγματι διαχρονική, έστω κι αν η κάθε είδους πρόοδος έχει μετατοπίσει παρασάγγας τα όρια, τις συνιστώσες και τις παραμέτρους «ορισμού» αυτών των εννοιών. Στην προοδευτική κοινωνία μας το κόψιμο μιας μπούκλας μπορεί να έχει αντικατασταθεί σήμερα, για παράδειγμα, από τον όρο «σεξουαλική παρενόχληση», αλλά η έννοια της παραβίασης παραμένει. Και, όπως δείχνει η πρόσφατη άνθηση των κινημάτων κάθε είδους “me-too”, πάντα θα υπάρχει μια ευτυχής επιφάνεια η οποία αποκρύπτει κάθε είδους υπόγεια παραβίαση των μετακινούμενων εκάστοτε παραμέτρων «ορισμού» της ανθρώπινης τιμής και αξιοπρέπειας. Η ύπαρξη μιας τέτοιας «ισορροπημένης» επιφάνειας, όπως αυτή ορίζεται κάθε φορά και με όλο το πλέγμα των εντάσεων που υποκρύπτει, αλλά και οι εκρήξεις που συνοδεύουν κάθε διατάραξη του αρραγούς μετώπου της (μαζί με την αποκάλυψη των καλά κρυμμένων μυστικών της), είναι έννοιες εντέλει διαχρονικές: τα όρια, κάθε είδους όρια, πάντοτε θα παραβιάζονται κάτω από το τραπέζι.

Και η σάτιρα στο έργο του Πόουπ έρχεται να μας θυμίσει ακριβώς αυτό: ότι ο εντοπισμός και η υπογράμμιση της αξιακής σύγχυσης κάθε φορά, όπως και η αντίδραση και η έκρηξή μας στη διάρρηξη της «εύθραυστης» κάθε φορά ισορροπίας των αξιών, είναι υπόθεση όλων μας (με τη σάτιρα ασφαλώς σε ρόλο ακρογωνιαίου λίθου), κι επιπλέον αποτελεί μέτρο της εμπέδωσης, της εγρήγορσης και της ευαισθησίας μας απέναντι στα ανθρωπιστικά ιδεώδη, τα οποία αποτέλεσαν το θεμέλιο του νεότερου κόσμου μας από την εποχή του κλασικισμού.

i apagogi tis mpouklas alexander pope