Η ανάγνωση ενός καλού βιβλίου είναι  θεϊκή πνοή που ζωντανεύει τη συνείδηση.

Είναι το πιο μεγάλο όπλο να αντιπαλέψουμε τις  αρνητικότητες της μοναξιάς.

Τι πιο όμορφο από το να μπορεί κανείς να αγαπήσει τα βιβλία.

Τι πιο ευχάριστο από το να τα διαβάσει.

Τι πιο ευχάριστο να ξεκουραστεί διαβάζοντας!

Πίσω από όλα αυτά κρύβετε η αξία της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης…

H 18^η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου άνοιξε φέτος τις πύλες της στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, μετά από έναν χρόνο παύσης. Μιας παύσης που ήρθε σε όλους τους τομείς της ζωή μας λόγω της εξάπλωσης ενός θανατηφόρου ιού, του κορονοϊού. Φέτος λοιπόν στα πλαίσια των προσπαθειών που γίνονται για επιστροφή στην κανονικότητα, δε θα μπορούσε να λείπει και αυτή η διοργάνωση. Η φετινή έκθεση πραγματοποιήθηκε  υβριδικά με παράλληλη συνύπαρξη «φυσικού» και διαδικτυακού προγράμματος, ως συνέχεια της διαδικτυακής περυσινής 17^ης  Έκθεσης Βιβλίου.

Τα προηγούμενα χρόνια, προ covid,  μεγάλο πλήθος «βιβλιοφάγων» ή ανθρώπων που απλώς από περιέργεια βρέθηκαν εκεί, κατέκλυζαν την Έκθεση. Μέσα στο πλήθος αυτό έως τώρα σε μικρό βαθμό συναντούσε κανείς νέους ανθρώπους και ειδικά τα τελευταία χρόνια, γεγονός που αποτελεί ένα δείγμα και για τη σχέση των νέων με το βιβλίο, αλλά και γενικότερα για την εξέλιξη του βιβλίου στο μέλλον, καθώς όπως είναι γνωστό, οι νέοι αποτελούν το μέλλον. Η φετινή χρονιά λοιπόν, αποτελεί και μετά το τέλος της διοργάνωσης  μυστήριο μιας και οι νέες συνθήκες, οι οποίες μετέβαλλαν τα δεδομένα της ζωής μας μας υπέδειξαν και το κατά πόσο ο κόσμος και ειδικά οι νέοι επέλεξαν να αξιοποιήσουν τον χρόνο που είχαν στο σπίτι, λόγω καραντίνας, διαβάζοντας ένα βιβλίο.

Αν προσεγγίσουμε το θέμα διαχρονικά θα κρίναμε πως η σχέση των νέων με το βιβλίο κρίνεται ως ιδιαίτερα απομακρυσμένη. Γιατί όμως συμβαίνει αυτό; Θα μπορούσαμε να πούμε πως οι περισσότεροι νέοι έχουν συνδέσει λανθασμένα το βιβλίο με το σχολείο και τις σχολικές υποχρεώσεις, επομένως όπως το σχολείο αποτελεί μια αποκρουστική διαδικασία για τους περισσότερους, έτσι αυτό έχει ως συνέπεια και την κακή σχέση με το βιβλίο. Τώρα το γιατί το σχολείο φαίνεται να μην το αγαπούν οι περισσότεροι μαθητές αποτελεί ένα άλλο μεγάλο ζήτημα το οποίο θα μπορούσε να αναλυθεί με κάποια άλλη αφορμή. Πέρα από αυτό όμως η ανάπτυξη της τεχνολογίας και των οπτικοακουστικών μέσων και η εξοικείωση των νέων όλο και περισσότερο με αυτά και από όλο και μικρότερες ηλικίες τους ωθεί στην ενασχόληση με άλλες δραστηριότητες, όπως κατά κύριο λόγο τα ηλεκτρονικά παιχνίδια. Άλλωστε δεν είναι τυχαίο που παρατηρούμε μεγάλο ποσοστό νέων να παρουσιάζει εθισμό στο διαδίκτυο με οδυνηρές μάλιστα συνέπειες στην υγεία τους. Επομένως, το μεγαλύτερο ποσοστό επιλέγει να αξιοποιεί τον ελεύθερό του χρόνο με άλλες δραστηριότητες, μη αναγνωρίζοντας το βιβλίο ως ένα ποιοτικό μέσο ψυχαγωγίας. Σε αυτό βασικό ρόλο παίζει και η οικογένεια και τα κίνητρα που δίνει στα παιδιά. Ως γνωστόν  οι γονείς αποτελούν πρότυπο, το οποίο μιμούνται τα παιδιά τα παιδιά από τα πρώτα τους βήματα. Εάν λοιπόν ζουν σε ένα περιβάλλον στο οποίο έχουν την εικόνα του γονιού να διαβάζει βιβλίο ο ίδιος ή να διαβάζει σε εκείνα κάποιο βιβλίο, η εξοικείωση με τον μαγικό κόσμο του βιβλίου είναι μεγαλύτερη, επομένως υπάρχουν και μεγαλύτερες πιθανότητες μελλοντικά να το επιλέξουν ως ένα μέσο ψυχαγωγίας.

Τι θα μπορούσε να συμβεί όμως ώστε να αλλάξουν αυτά τα δεδομένα ή έστω να τα βελτιωθούν; Και σε τέτοιες περιπτώσεις βασικό ρόλο παίζει η έγκυρη και έγκαιρη ενημέρωση κυρίως των μικρών αλλά και των μεγάλων. Από τα πρώτα χρόνια του Δημοτικού αλλά και στην πορεία οι μαθητές μέσω ημερίδων και διάφορων δραστηριοτήτων που αυτές περιλαμβάνουν, θα μπορούσαν να ενημερωθούν για την αξία του βιβλίου και για τη χρησιμότητά του. Σε ανάλογες δραστηριότητες θα μπορούσαν να εμπλακούν και γονείς, ώστε να είναι σε θέση να μυήσουν από τα πρώιμα στάδια τα παιδιά τους στη φιλαναγνωσία.

Όσον αφορά τώρα πιο συγκεκριμένα την έλευση νέων στην Διεθνή Έκθεση Βιβλίου που αποτελεί και την αφορμή συγγραφής του παρόντος άρθρου και η οποία κρίνεται μικρή, θα μπορούσε να γίνει μια προσπάθεια εκσυγχρονισμού του θεσμού, ώστε να γίνει πιο προσιτό. Άλλωστε οι νέοι επιλέγουν αρκετά συχνά τη συμμετοχή τους σε φεστιβάλ, ειδικά αν αναλογιστούμε φεστιβάλ όπως το Street Food Festival ή το Beer Festival αντίστοιχα. Τι είναι αυτό που καθιστά τέτοιου είδους διοργανώσεις περισσότερο προσιτές στη νεολαία; Κατά βάση σημαντικός παράγοντας είναι η διάδοση τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Τα μέσα αυτά αποτελούν βασικό παράγοντα επικοινωνίας των νέων και έτσι τα παρακολουθούν ανελλιπώς, επομένως αν κάποιος θέλει να τους ενημερώσει θα πρέπει να το επικοινωνήσει μέσω αυτών. Για να μπορέσει όμως να το επικοινωνήσει και να γίνει γνωστό στους νέους θα πρέπει οι διοργανωτές να επιλέξουν άτομα ευρέως γνωστά και αγαπητά στο κοινό, ώστε να προωθήσουν τη δράση και να γνωστοποιηθεί στο νέο κοινό. Παράλληλα η διοργάνωση θα μπορούσε να ενισχυθεί και με επιπλέον δραστηριότητες πέραν της παρουσίασης βιβλίων όπως με την πραγματοποίηση συναυλιών ή έστω με την ανάθεση παρουσίασης βιβλίων σε γνωστούς καλλιτέχνες στο ευρύ κοινό, ώστε να μπορούν να προσελκύσουν περισσότερους νέους και όχι μόνο. Ή ακόμη και να συνδυαστεί με επιτυχία με άλλες διοργανώσεις πολιτισμού που διενεργούνται με επιτυχία τις τελευταίες δεκαετίες στην πόλη.

Άρα θα πρέπει οι νέοι να αντιληφθούν την αξία του βιβλίου, τη σπουδαιότητά του και τον ρόλο που παίζει όχι απλά στη γνώση και στη διεύρυνση της σκέψης, αλλά και στη διαμόρφωση και στην εξέλιξη του ανθρώπου και της προσωπικότητάς του. Εκτός από το πνευματικό κομμάτι αποτελεί και μια συντροφιά και ένα ποιοτικό μέσο ψυχαγωγίας που μπορεί να γεμίζει τον ελεύθερο χρόνο δημιουργώντας στιγμές χαλάρωσης, αλλά και όμορφες εικόνες που μας κάνουν να ξεφεύγουμε από την ξηρασία και την απαισιοδοξία της καθημερινότητας.

Από το τμήμα Επιμέλειας των Εκδόσεων
Σοφία Αλμπανίδου