«Dawkins vs Ιησούς» του Δημήτρη Τσινικόπουλου

dawkins-vs-Iisous-1-entypo-biblio

Στη Λογική, ο όρος Εν Αρχή Αιτείσθαι, γνωστή και ως Petitio principii, χρησιμοποιείται για να περιγράψει την γενικότερη πλάνη που δημιουργείται όταν οι αποδείξεις που παρέχονται για να τεκμηριώσουν μία πρόταση χρειάζονται αποδείξεις καθ’ αυτές, όπως ακριβώς και η ίδια η πρόταση, όταν, δηλαδή, όλες οι επιμέρους προτάσεις ενός επιχειρήματος είναι λογικές, αλλά δεν μπορούν να αποδείξουν με κανέναν τρόπο τον ισχυρισμό του ομιλητή ως αληθινού.

Παράδειγμα αυτής της μορφής πλάνης είναι το παρακάτω:

Έστω ότι ο Γιάννης δεν λέει ψέματα όταν μιλά.

Ο Γιάννης μιλά.

Άρα ο Γιάννης λέει την αλήθεια.

Η λογική πλάνη αυτή, χρησιμοποιείται κατά κόρον από έμπειρους ρήτορες και χρήστες της Λογικής. Ένας από αυτούς τους έμπειρους ρήτορες είναι και ο Clinton Richard Dawkins, ακαδημαϊκός, Βρετανός ηθολόγος, εξελικτικός βιολόγος και συγγραφέας βιβλίων εκλαϊκευμένης επιστήμης. Ο Dawkins σε μεγάλο μέρος του γραπτού του έργου αλλά και σε δημόσιες ομιλίες ουσιαστικά ισχυρίζεται απλουστευμένα το εξής:

Έστω ότι ο Ιησούς είναι ο Υιός του Θεού.

Ο Θεός δεν υπάρχει.

Άρα ο Ιησούς δεν υπάρχει.

Ποια είναι όμως η πραγματική τεκμηρίωση που παρέχει για την ιστορικότητα ή καλύτερα την μη ιστορικότητα του προσώπου του Ιησού Χριστού; Η τεκμηρίωση αυτή έχει προκύψει από την επιστημονική μέθοδο που τόσο έντονα και κραυγαλέα δοξάζει (και καλώς κάνει) ο Dawkins, ή αποτελεί μέρος μιας γενικότερα προκατειλημμένης προσωπικής άποψης, μιας άποψης που διανθίζεται με βάσιμα επιχειρήματα στην προσπάθεια να γίνει αποδεκτή ως απόλυτη αλήθεια;

Αυτό πραγματεύεται το περιεχόμενο του βιβλίου Dawkins Vs Ιησούς του Δημήτρη Τσινικόπουλου, στο οποίο ο συγγραφέας προσπαθεί διατηρώντας αποστάσεις και παραμένοντας αντικειμενικός να εξετάσει τα επιχειρήματα του Dawkins και να αντικρούσει την μη ιστορικότητα του προσώπου του Ιησού, χρησιμοποιώντας δόκιμα επιχειρήματα και μια ιδιαίτερα πλούσια σύγχρονη βιβλιογραφία.

Το βιβλίο εξετάζει την εγκυρότητα και την ιστορικότητα των ευαγγελίων (απόκρυφων και μη), τις εξωευαγγελικές ιστορικές μαρτυρίες για το πρόσωπο του Ιησού και τα επιχειρήματα νεότερων αλλά και παλαιότερων, ιστορικών, αρχαιολόγων και φιλοσόφων που ασχολήθηκαν με αυτό το θέμα.

Με τρόπο δομημένο, απλή γραφή και αναλυτικό λόγο ο Τσινικόπουλος, προσπαθεί να μας μεταφέρει μπροστά σε αυτό το ιστορικό debate, σε αυτή τη μάχη ιδεών και στη συνέχεια αφήνει εμάς να εξετάσουμε αν ο Ιησούς είναι ένα σημείο αντιλεγόμενο (sic) ή όχι. Προσπαθεί να καταρρίψει το βασικό επιχείρημα της μη ιστορικότητας των ευαγγελίων, περιλαμβάνοντας σε εκτενές παράρτημα φωτογραφικό υλικό από σύγχρονες αρχαιολογικές έρευνες και να αναδείξει ιστορικά ντοκουμέντα μέσα από γραπτά και επιστολές αρχαίων μελετητών.

Στην πραγματικότητα, αντιλαμβάνεται ο αναγνώστης, το debate αυτό είναι παναιώνιο. Ήδη από την εποχή του Ιουλιανού στο «Κατά Γαλιλαίων» και μέχρι και τον Μπέρτραντ Ράσελ που δηλώνει ότι «ιστορικά, είναι πολύ αμφίβολο ότι ο Ιησούς υπήρξε», υπάρχουν αναλυτικές και ηχηρές αμφισβητήσεις για την ιστορικότητα του Ιησού ως θεμέλιο της σύγχρονης Χριστιανικής θρησκείας. Τι βάθος έχουν όμως αυτά τα επιχειρήματα; Βασίζονται σε μια πολύπλευρη (επιστημονική) μέθοδο, ή σε επιλεκτική ανάγνωση της ιστορίας; Γιατί επιλέγουν οι μελετητές αυτοί να αγνοήσουν την ιστορικότητα των ευαγγελίων; Γιατί ακόμη κι έτσι αγνοούν άμεσες και έμμεσες αρχαίες πηγές πολλές εκ των οποίων προηγούνται ή είναι σύγχρονες με τα ευαγγέλια; Αυτά είναι τα δεδομένα και τα ερωτήματα που μας παρουσιάζει ο Τσινικόπουλος και μας επιτρέπει με τη δική μας διερευνητική ματιά να εξετάσουμε.

Εφημερίδα των Συντακτών

Ομιλία που αναπτύχθηκε την Τετάρτη, 2019-12-11, στο Β´ Αμφιθέατρο Θεολογικής Σχολής Θεσσαλονίκης, στο πλαίσιο του μαθήματος “Δογματική Ι”.