Ο Παύλος Γαρέφης μιλά για το βιβλίο του:

• Πώς ξεκίνησε η ιδέα για τη σύνθεση αυτού του βιβλίου και ποιες ήταν οι σημαντικότερες προκλήσεις που αντιμετωπίσατε κατά τη διάρκεια της γραφής;
  Η αλήθεια είναι ότι δεν μπορώ να προσδιορίσω με ακρίβεια πώς ξεκίνησε η ιδέα για τη σύνθεση αυτού του βιβλίου.
  Πιθανολογώ ότι ξεκίνησε από μια παλιά συνήθεια, από την εποχή των μαθητικών χρόνων μέχρι σήμερα, που κρατούσα κάποιες σημειώσεις καταγράφοντας ημερολογιακά κάποια σημαντικά γεγονότα που επηρέαζαν τη ζωή μου.
  Πολλές φορές στο παρελθόν όταν ζοριζόμουν κυρίως συναισθηματικά ξεφύλλιζα τις σελίδες του ημερολογίου προσπαθώντας να χαράξω δρόμους ζωής αντλώντας από κάποια μηνύματα που αποθησαύριζα από γεγονότα και καταστάσεις του παρελθόντος.
  Αυτό το «ημερολόγιο ζωής» με τις επτασφράγιστες αυτοεξομολογήσεις, που ουδέποτε είχε τη φιλοδοξία να χρησιμοποιηθεί για αυτοβιογραφία της ασημαντότητάς μου, πιθανόν να επηρέασε σαν «ξέδομα» την απόφαση να καταγράφω τα γεγονότα, τις αντιδράσεις και τις σκέψεις σε ένα ατελείωτο πήγαινε έλα στη λεωφόρο των αναμνήσεων αυτήν τη φοβερή περίοδο κλεισούρας, μοναξιάς, πρωτόγνωρης απομόνωσης ανάμικτης με τα αισθήματα φόβου που άλλαξε τη ζωή μας η φοβερή πανδημία του covid.
• Ποια είναι η δική σας προσωπική εμπειρία με τη γραφή και πώς συνδυάζεται με τη θεματολογία του βιβλίου;
  Εδώ θα πω ότι υπάρχουν δυο πολύ διαφορετικές πορείες.
  Σε ότι αφορά το επιστημονικό πεδίο της ειδικότητάς μου αναπτύχθηκε για πάνω από μισό αιώνα μια μεγάλη εμπειρία, έρευνας και γραφής επιστημονικών εργασιών και συγγραμμάτων.
  Στον αντίποδα σε ότι αφορά την «λογοτεχνική γραφή» και τους κανόνες της υπάρχει άγνοια.
  Τα κείμενα των κεφαλαίων του βιβλίου είναι μια αυθεντική καταγραφή παρορμητικών σκέψεων, συναισθημάτων και αντιδράσεων.
• Ποιο μήνυμα θέλατε να μεταφέρετε μέσω αυτού του βιβλίου και ποια είναι η σημασία του για εσάς προσωπικά;
  Ο αδυσώπητος ιός δυστυχώς ανέδειξε με τον πιο κυνικό τρόπο τον λανθασμένο προσδιορισμό των αξιών ζωής που διαμορφώσαμε καθοδηγημένοι από την καταστρεπτική λαίλαπα των αξιών ζωής που μας οδήγησαν οι ψευδότιτλοι «ποιότητας ζωής» που προώθησε η παγκοσμιοποίηση.
  Με λίγα λόγια χάθηκε ή αλλοιώθηκε το συναίσθημα, αυτή η φοβερή δύναμη της ψυχής που σε σπρώχνει άλλοτε δημιουργικά και άλλοτε καταστρεπτικά να γνωρίσεις τον άγνωστο εαυτό σου καλύτερα.
  Ευτελίσθηκαν τα συναισθήματα της αγάπης για τον άνθρωπο, για τη φύση, απαξιώθηκε ο έρωτας, η συντροφικότητα, η ψυχική επαφή, η άμιλλα κτλ. και τη θέση τους κατέλαβε ο ατομισμός, το «εγώ» αντί του «εμείς», η δια της πλαγίας οδού επαγγελματική, επιστημονική και οικονομική ανέλιξη.
  Λειτουργήματα όπως η Παιδεία κα ηι Υγεία βασικοί πυλώνες ανάπτυξης μιας υγιούς κοινωνίας έχουν αντικατασταθεί από τη δημιουργία κέντρων πάσης φύσεως εκμετάλλευσης.
  Μέσα από τις περιγραφόμενες συναισθηματικές αντιδράσεις και συγκρίσεις με το παρελθόν έρχονται στο φως διάφορα επιτακτικά μηνύματα επαναπροσδιορισμού αξιών ζωής;
  Το βασικό ερώτημα που μας απασχολεί είναι: “Πώς κατορθώνει κανείς και επιβιώνει σε αυτή τη χώρα;”
  Όσα χρόνια και αν μελετηθεί αυτό το φαινόμενο δεν μπορώ να φαντασθώ ότι θα υπάρξουν πειστικές απαντήσεις.
  Προσπάθησα κάποιες απαντήσεις να δοθούν με μηνύματα που στέλνουν κάποια γεγονότα της ζωής.
  Έτσι το κάθε μήνυμα αποκτά διαφορετική αξία για τον καθένα.
  Θεωρώ ιδιαίτερα έντιμο να μην προσπαθείς πιεστικά και με στόμφο να επιβάλλεις απόψεις, αλλά να δίνεις τη δυνατότητα στον καθένα να κρίνει σύμφωνα με τις αξίες του δικού του ψυχισμού να ερμηνεύει το κάθε γεγονός.
• Ποιο είναι το κύριο κοινό στο οποίο απευθύνεται το βιβλίο και ποια είναι η ελπίδα σας για την αντίδραση του αναγνωστικού κοινού;
  Η επαφή μου για πολλά χρόνια με φίλους και φίλες κάθε διαβάθμισης μου δίνει την εντύπωση πως ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων έχει κουρασθεί και έχει απογοητευτεί από τον έντονο απαξιωτικό τρόπο της σύγχρονης ζωής.
  Πιστεύω ότι τα παραδείγματα, οι αντιδράσεις και τα μηνύματα που στέλνει η ίδια η ζωή μπορούν να επηρεάσουν τις αναζητήσεις ενός κοινού ανεξαρτήτως ηλικία.
  Η συγγραφή αυτού του βιβλίου δεν έχει για μένα «λογοτεχνική υφή»,  αλλά δίνει τη δυνατότητα ο κάθε αναγνώστης να αποθησαυρίσει και να χρησιμοποιήσει μηνύματα που στέλνει με οποιοδήποτε τρόπο η ίδια η ζωή.
• Ποιες πηγές έρευνας ή πρότυπα είχατε στη διάθεσή σας κατά τη διάρκεια της γραφής και πώς επηρέασαν την προσέγγισή σας;
  Ασφαλώς τα ημερήσια δελτία ειδήσεων έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην αντικειμενική καταγραφή των γεγονότων κατά τη περίοδο της πανδημίας.
  Σε κάποια κεφάλαια που αφορούσαν την Υγεία, την Παιδεία και την επίδραση της μουσικής και της εικόνας στη ψυχοσωματική ισορροπία του ατόμου χρησιμοποιήθηκε εκτεταμένη και έγκυρη ελληνική και ξενόγλωσση βιβλιογραφία που αναφέρεται στο κεφάλαιο του βιβλίου «Βιβλιογραφία».
• Πώς επηρέασε η πανδημία την προσωπική σας ζωή και πώς συνέβαλε στην ανάπτυξη των ιδεών που παρουσιάζονται στο βιβλίο;
  Από τις πρώτες μέρες του «Μένουμε σπίτι», μια εμπειρία πρωτόγνωρη, άρχισα να ψάχνω για κάποιες αντιδράσεις. Καθοριστικές υπήρξαν εκτός από την οικογενειακή αλληλοστήριξη, η εκτεταμένη επικοινωνία τόσο τηλεφωνικά όσο και διαδικτυακά με μεγάλη ομάδα φίλων.
  Σαν εξαιρετικό «παυσίλυπο» φάρμακο επέδρασσε η ενασχόλησή μου με τη μουσική και την εικόνα και η γραπτή ανταλλαγή απόψεων με τους φίλους όπως αναλυτικά περιγράφεται στο βιβλίου.
  Ιδιαίτερα η σύγκριση με δύσκολες καταστάσεις του παρελθόντος με το παρόν και οι ανάλογες αντιμετωπίσεις βοήθησαν πολύ στη διατήρηση μιας καλής ψυχοσύνθεσης που ο covid προσπαθούσε να αποδομήσει σε κάθε άνθρωπο σε όλο τον πλανήτη
• Ποια ήταν η σημαντικότερη αντίδρασή σας κατά τη διάρκεια της πανδημίας και πώς αυτή η εμπειρία επηρέασε την προοπτική σας για τη ζωή;
  Η απώλεια των ανθρώπων, μεταξύ αυτών και η σημαντική απώλεια φίλων, η αίσθηση της προσωρινότητας της επίγειας ζωής και η ανάγκη να επαναπροσδιορισθούν στόχοι ζωής θεωρώντας ότι ίσως η κάθε μέρα να είναι η τελευταία που ζούμε με τα αγαπημένα μας πρόσωπα.
• Πώς ελπίζετε ότι το βιβλίο σας θα επηρεάσει ή θα συνδράμει τους αναγνώστες στον επαναπροσδιορισμό των αξιών της ζωής τους;
  Κύριο μήνυμα η αγάπη για τον άνθρωπο και η ανάπτυξη για κάθε ενέργεια και πράξη ανθρωποκεντρικής φιλοσοφίας όπως αναλυτικά και με πολλά παραδείγματα αναφέρονται στο βιβλίο.
  
• Ποιος είναι ο σκοπός που επιθυμείτε να επιτύχετε με τη δημοσίευση αυτού του βιβλίου και πώς ελπίζετε να επηρεάσει τον αναγνώστη;
  Να γίνει αντιληπτό ότι η υγεία και η ζωή του ανθρώπου κάθε χρώματος φυλής και κοινωνικής θέσης είναι μοναδικά πολύτιμα αγαθά που πρέπει να προστατεύονται.
  Να γίνει επίσης αντιληπτό, ότι δεν πρέπει να περιμένουμε δραματικές αλλαγές προς το καλύτερο από υψηλά ιστάμενες δυνάμεις, αλλά μπορεί ο καθένας να συμβάλλει αν αντί για κριτική των άλλων αναπτύξει υψηλό επίπεδο αυτοκριτικής.
• Ποιες ήταν οι πιο συναρπαστικές ή δύσκολες εμπειρίες που καταγράψατε κατά τη διάρκεια της πανδημίας και πώς αυτές σας επηρέασαν ως συγγραφέα;
  Οι ανθρώπινες απώλειες, ο κυνικός τρόπος αναγγελίας των θανάτων σαν αριθμός στατιστικών αναλύσεων, οι «ψεκασμένες» ατεκμηρίωτες τοποθετήσεις αποπροσανατολισμού από το κύριο πρόβλημα, και το σύνδρομο του «ξερόλα» σε σχέση με την πανδημία και όχι μόνο.
• Πώς αντιλαμβάνεστε τον ρόλο των αναμνήσεων στη ζωή μας και πώς η περίοδος της πανδημίας θα επηρεάσει τις μελλοντικές μας αναμνήσεις;
  Οι αναμνήσεις είναι διάφοροι σταθμοί στο διάβα της ζωής μας, υπάρχουν καλές, αδιάφορες και κακές αναμνήσεις, η κάθε μια έχει την επίδραση της και την ανάλογη ερμηνεία.
  Σίγουρα ανάλογα με τα γεγονότα και τις επιπτώσεις που βίωσε ο καθένας θα έχει διαφορετικές αναμνήσεις. Ίσως η κακή ανάμνηση για όλους από τα δεινά της πανδημίας να επιδράσει στο μέλλον πιο δραστικά απότι στο παρελθόν για την αξιολόγηση των αξιών της ζωής.
• Ποιες είναι οι ελπίδες και οι φόβοι σας για το μέλλον, καθώς βιώνουμε σε μικρό βαθμό πλέον αυτήν την πανδημία;
  Ο ιός μπορεί να βρίσκεται σε ύφεση, όμως ήρθε για να μείνει, οι κίνδυνοι όταν βρίσκει κερκόπορτες είναι ορατοί, χρειάζεται συγκρατημένη αισιοδοξία και προπαντός να ακούγονται και να αξιολογούνται προσεκτικά οι συστάσεις των ειδικών.
  Να γίνει αντιληπτό πως η κοινωνία δύσκολα θα αντέξει το κακό σενάριο μιας νέας πανδημίας.
• Τι ελπίζετε να αποκομίσουν οι αναγνώστες από την ανάγνωση αυτού του βιβλίου και πώς το έργο σας μπορεί να συμβάλει στην κατανόηση και αντιμετώπιση μιας παγκόσμιας κρίσης όπως η πανδημία του Covid-19;
  Δεν είμαι αισιόδοξος ότι το βιβλίο μπορεί με την ανάγνωσή του να συμβάλλει άμεσα στην αντιμετώπιση μιας παγκόσμιας κρίσης όπως του Covid-19, όταν επιστήμονες παγκοσμίου εμβέλειας στο θέμα αυτό δεν εισακούσθηκαν και πολλοί για λόγους κάθε σκοπιμότητας λοιδορήθηκαν.
  Η πανδημία ήταν το κερασάκι στη τούρτα μια παγκόσμιας κρίσης πολιτικών, κοινωνικών και ανθρωπιστικών αξιών.
  Θα το θεωρήσω ευτύχημα αν κάποιοι επηρεασθούν θετικά προς βελτίωση της κοινωνικής συμπεριφοράς, πάντα υπάρχει ένα περιθώριο βελτίωσης, συμπεριλαμβάνοντας και τον εαυτό μου σε αυτό.