10 Δεκεμβρίου, Παγκόσμια Ημέρα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
«Κάθε άνθρωπος έχει δικαίωμα να γνωρίζει, να αναζητά και να λαμβάνει πληροφορίες για όλα τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες και θα πρέπει να έχει πρόσβαση στην εκπαίδευση και την κατάρτιση στα ανθρώπινα δικαιώματα.»
United Nations Declaration on Human Rights Education and Training, 16 February 2012, A/RES/66/137.
Οργανώσεις, σύλλογοι, κυβερνητικοί και μη παράγοντες, όλοι μιλούν για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Όλοι μιλούν για τα δικαιώματα των παιδιών, των γυναικών. Τα δικαιώματα της τρίτης ηλικίας. Τα δικαιώματα των προσφύγων. Τα δικαιώματα των αρρώστων. Τα δικαιώματα των φυλακισμένων. Ακόμη και για τα δικαιώματα των ζώων.
Αναρωτιόμαστε γιατί υπάρχει τόσο η ανάγκη υπενθύμισης πως υπάρχουν καταγεγραμμένα και διακηρυγμένα τα ανθρώπινα δικαιώματα. Πότε υπάρχει αυτή η ανάγκη να φωνάξουμε πως υπάρχουν δικαιώματα;
Μα όταν καταπατούνται! Τα ανθρώπινα δικαιώματα καταπατούνται από όλους μας! Είτε ασκώντας βία εις βάρος των συνανθρώπων μας, είτε αγνοώντας κάποιους για να έχουμε περισσότερο κοινωνικό χώρο εμείς, είτε τέλος προσποιούμενοι πως δεν γνωρίζουμε, δεν είδαμε, δεν ακούσαμε!
Στην εποχή της οικονομική κρίσης που πλήττει πολλές από τις χώρες του σύγχρονου κόσμου, τα ανθρώπινα δικαιώματα διακυβεύονται καθημερινά. Δισεκατομμύρια άνθρωποι υποφέρουν από ανασφάλεια, αδικία και έλλειψη αξιοπρέπειας, ενώ αρκετοί οδηγούνται καθημερινά στη φτώχεια και την περιθωριοποίηση. Η κρίση απειλεί κυρίως τους νέους και τα παιδιά, εγκυμονώντας κινδύνους παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους, όπως η διατροφική κρίση, η στέρηση στέγης και ιατρικής περίθαλψης.
Κάθε χρόνο λοιπόν στις 10 Δεκεμβρίου γιορτάζεται η Ημέρα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων όπου σηματοδοτεί την υιοθέτηση της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το 1948.
Αυτή η μέρα έχει τις ρίζες της στον απόηχο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και των φρικαλεοτήτων που διαπράχθηκαν εκείνη την περίοδο. Στα χρόνια που ακολούθησαν μετά τον πόλεμο, η Διεθνής Κοινότητα αναγνώρισε την ανάγκη να καθιερωθεί ένα σύνολο γενικών προτύπων για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το 1946 η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών ίδρυσε την Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η οποία απαρτιζόταν από εκπροσώπους 18 διαφορετικών χωρών.
Η Διακήρυξη αυτή είναι το έγγραφο που αναφέρει τα δικαιώματα και τις ελευθερίες όλων των ανθρώπων, ανεξαρτήτως φύλου, φυλής, σεξουαλικότητας, θρησκείας ή οποιουδήποτε άλλου χαρακτηριστικού. Επιπλέον, περιλαμβάνει τα δικαιώματα στην εκπαίδευση, την εργασία και την υγεία, όπως μάλιστα και το δικαίωμα συμμετοχής στα πολιτικά. Μάχεται ενάντια στην παιδική εργασία και εκμετάλλευση, όπως παράλληλα και στο εμπόριο ανθρώπων.
Επομένως, έχει γίνει και το θεμέλιο του διεθνούς δικαίου των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θεωρείται ορόσημο στην ιστορία τους. Είναι η ηθική βάση της σωστής λειτουργίας μιας πολιτισμένης κοινωνίας που δυστυχώς πολλοί αγνοούν.
Όπως αναφέρει και ο Αντόνιο Γκουτέρες, Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, στο φετινό του μήνυμα για αυτή τη μέρα:
«Αυτοί οι δύσκολοι καιροί απαιτούν την αναθέρμανση της δέσμευσής μας για όλα τα ανθρώπινα δικαιώματα–αστικά, πολιτιστικά, οικονομικά, πολιτικά και κοινωνικά. (…) Αυτό το όραμα αντικατοπτρίζεται στην έκθεσή μου για την Κοινή μας Ατζέντα, η οποία ζητά ένα ανανεωμένο κοινωνικό συμβόλαιο, θεμελιωμένο στα ανθρώπινα δικαιώματα».
Συνεχίζει: «Τα ανθρώπινα δικαιώματα αποτελούν το θεμέλιο της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και τον ακρογωνιαίο λίθο ειρηνικών, χωρίς αποκλεισμούς, δίκαιων, ισότιμων και ευημερουσών κοινωνιών. Είναι μια δύναμη ενότητας και μια κραυγή συσπείρωσης. Αντικατοπτρίζουν το πιο θεμελιώδες πράγμα που μοιραζόμαστε–την κοινή μας ανθρωπότητα. Σε αυτήν την Ημέρα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, επιβεβαιώνουμε την οικουμενικότητα και το αδιαίρετο όλων των δικαιωμάτων, καθώς υπερασπιζόμαστε τα ανθρώπινα δικαιώματα για όλους».
Είναι υποχρέωση όλων μας να μαχόμαστε καθημερινά για τα προσωπικά και κοινωνικά μας δικαιώματα, γιατί η συνεχής ανέχεια και παράλειψή τους μπορεί να μας οδηγήσει στην καταπάτησή τους.
